Mary Shelley
Mary Shelley 21 yaşında Frankenstein’ı yaratan efsane kadın.
Kimine göre, 18, kimine göre, 21 yaşındaydı Mary Shelley, Frankenstein ya da diğer adıyla Modern Prometheus eserini yazdığında. Üstelik kadınların hiçbir alanda sözünün önemsenmediği, adeta 2. Sınıf vatandaş olarak görüldüğü, edebiyatta ise zinhar adlarının geçmediği 1800 yılları İngiltere’sinde.
Bu nasıl bir deha, nasıl bir isyandı? Birçok filme, diziye konu olan ve aradan geçen bu kadar zamana rağmen hala bizleri etkileyen Frankenstein adlı eseri nasıl ve hangi şartlarda yazabildi ve bir kadın olarak, bu eseri o günlerin karanlık İngiltere’sinde nasıl bastırmayı başardı.
Bugünün bilim kurgu kıyamet senaryoları, zombi istilalarının temeli , çok önceden bu ileri görüşlü insan tarafından atılmıştır!
Romantik akımın en önemli eseri.
Çoğumuz için bu eser, gotik hatta korku eseri olarak algılanır. Aslında ona gotik eser demek İngiliz edebiyat tarihi duayeni Prof. Dr. Mina Urgan hocaya göre pek doğru bir tanımlama olamaz. Frankenstein Romantik çağın en değerli eserlerinden biri olarak görülmelidir.
Mary Shelley kimdi?
1797- 1851 yıllarında yaşayan Mary Shelley, Frankestein / Modern Prometheus adlı eserini 1818 yılında yayınlatmıştır. M. Shelley, ünlü ve aykırı şair Percy. B. Shelley’in ikinci eşidir. (Aslında evlilik kurumuna karşı olduklarından uzun süre birlikte yaşamamışlar, çok sonraları evlenmişlerdir.) Aynı zamanda Mary’nin babası William Godwin felsefeci ve romancıydı ki, o dönemin entelektüelleri arasında çok saygın bir yere sahipti. Annesi, kadın haklarının yılmaz savunucu ve Fransız Devrimini destekleyen bir yazardı.
Mary Shelley
Bir iddia üzerine, Frankenstein yaratılıyor.
Kitabının ön sözünde, M. Shelley şu olaydan söz eder:
1816 yazında, Cenevre’de Lord Byron ile buluşmuştur. Lord’un özel hekimi, Lord Byron ve M.Shelley, sürekli yağmur yağmasından dolayı canları sıkılmış ve Lord Byron teklifiyle her birinin bir korku hikayesi yazması kararlaştırılmıştır.
O zamanlar henüz 19 yaşında olan M. Shelley, rüyasında garip bir adamın, bir insan yaratmaya çalıştığını görmüştür. Bu tuhaf rüyadan çok etkilenmiştir Shelley, ve hikâyesini yazmak için bu rüya ona ilham olmuştur.
Percy Shelley eşini yüreklendirir.
Percy Shelley
O dönemin en radikal fikirli ve aykırı şairi (P. Shelley için ayrı bir yazı yazmak şart oldu) Shelley, eşinin yazdığı bu hikâyeden o kadar etkilenir ki, onun roman olarak yazılması konusunda eşini yüreklendirir ve öyle de olur.
Frankenstein hakkında yanlış bilinen.
Herkes yaratılan canavara Frankenstein der, aslında canavarın değil onu yaratan bilim adamının adıdır Frankenstein.
Romanının asıl amacı, korkutmak değil düşündürmektir.
19 yaşında kaleme alınan bu romanda M.Shelley insanları korkutmak değil, onları düşündürtmek istemiştir aslında.
Gotik romanlardan farkı.
Bu romanın diğer gotik romanlardan farkı, ahlaksal sorunları sorgulamaktır. Yaratıcısı her ne kadar insanlığa hizmet etmek amacıyla hareket etmiş olsa da, hırslarına yenik düşmüştür. Böyle bir yaratığı yaratmaya hakkı var mıdır? Canavarın işlediği cinayetler aslında bilim adamının sorumluluğunda değil midir?
Neden hala güncel ?
Uzmanlar Frankenstein’in aslında ilk robot olduğunu savunurlar. Günümüzde halen robotlar ve atom bombası vb şeyler üreten bilim insanlarını düşündükçe, insanlığı bekleyen kader, çoğumuzu korkutur.
Bilim kurgu romanlarının atasıdır diyebiliriz onun için. Kendi canavarlarını, teknolojiyi kullanarak ve hırslarına yenilip (tıpkı eserdeki doktor gibi) onları denetime alamayan bilim insanları, çağımızın robot kıyameti denilen korkusunu son gaz beslemektedir. Ve işte eser bu açıdan güncelliğini halen korumaktadır.
Yayıncıları azarlar Shelley
Bu kadar genç birinin, üstelik bir kadının!? Böyle çağının ötesinde bir roman yazabileceğine inanmayan yayıncılar, işi daha da ileriye götürür, Percy Shelley’nin eşi olmasını da hesaba katarak, romanın gerçekten Mary tarafından mı yazıldığını sorgulamaya kalkınca, Mary hepsinin ağzının payını verir. Kitabı bastırmak belli ki hiç kolay olmayacaktır.
Sayısız reddedilmeden sonra (bazı şeyler hiç değişmiyor:)) Eşi Percy Shelley’in kitabın girişine kendi adıyla, bir tür önsöz yazması şartıyla, kitabın basılacağı, bir yayınevi tarafından kendisine bildirilir.
Benim bildiğim, ilk kitapta, yazarın adı, kadın olması sebebiyle! Yazılmaz ve Anonim olarak yer bulur kitapta. Bir kadının böyle bir şeyi yazmayı başarmasını sindiremiyorlardı içlerine herhalde uğursuz kademsiz heriflerJ))
Ve işte bu müthiş eser, o gün bugündür halen okunur ve yüzlerce dizisi, filmi yapılır.
Son Söz:
Kıyamet senaryoları, zombi istilalarının temeli , çok önceden atılmıştır.
Bu ve buna benzer kıyamet senaryoları, zombi istilaları anlatan yüksek bütçeli filmlerin fikir anası: Mary Shelley’dir
Mary Shelley 21 yaşında Frankenstein gibi bir eseri yazmış ve birçok engelleri aşarak, eserini günümüze dek getirebilmiştir. O öyle ileriyi gören bir insandı ki, son eseri 1826 yılında yayınlanan The Last Man kafamıza kafamıza vurur. Neden mi? M.Shelley, bir yazar olarak kendini ispatlamanın ötesinde, daha o zamanlar , çağımızın şimdilerde sıklıkla ele aldığı bir konuyu işlemiştir. Bir salgın hastalıktan sonra yaşanan kıyamet ve tek kalan bir insan.. Hani şu Zombi kıyameti ya da benzeri bilim kurgu kıyamet senaryoları var ya..İşte, bunların ilk ateşleyicisi saygıdeğer Mary Shelley hanımefendidir.
Bu film ilginizi çekebilir.
Ayrıca İngiliz edebiyatı ile alakalı diğer bilgiler için link verdim aşağıda. https://angelsdia.com/jonathan-swift/
Mitoloji, tarih , gerilim ve polisiye sevenler:
Polisiye, gerilim, mitoloji seviyorsanız. Melekler, büyüler, kadim tarikatlar ve benzeri konular ilginizi çekiyorsa, başı sonu belli hikayelerden sıkıldıysanız. Kafası çok değişik bir roman sizleri bekliyor; Büyü konusuna çok farklı yaklaşılan ve büyüyü derinlemesine bir kurgu roman çerçevesinde anlatan kitabımın linki aşağıdadır.
https://angelsdia.com/surpriz-sonlu-kitaplar-melek-gunlukleri-1-babil-buyusu/
Youtube kanalımda ilginizi çekebilecek videolar bulabilirsiniz. Aşağıdaki linke tıklayarak kanalımdaki içeriklere ulaşabilirsiniz.
https://www.youtube.com/channel/UCY2ps_mnNqfVtZ83jyGnXSQ
