Büyüleyen güzellikle karşılaşma.

antik hazineler

Layard’ın adamları kısa sürede aynı parçadan on tane daha buldu, bu ortaya çıkartılan bir odanın tepesine ait bir ipucuydu.

Odanın duvarları boyunca kazarak işçiler birkaç hafta içinde, büyüleyici görünümde, üzeri kabartma heykellerle bezenmiş, bir dizi panel ortaya çıkardılar.

Layard bu güzellik karşısında büyülendi; ama British Museum’un onu finanse etmesine yetmeyeceğini biliyordu. O en muhteşem heykelin peşindeydi; bu herkesin gözünü kamaştıracak ve onu büyük bir üne kavuşturacaktı.

Nemrut ortaya çıkarılıyor.

antik hazineler

Toprağın dışında devasa bir kafa yükseliyordu. İşçiler, Nemrut adını verdikleri bu devasa baştan ürkmüşler ve haberi her yere yaymışlardı; ama Layard mutluluktan uçuyordu.

Sadece birkaç hafta kazmıştı ama şimdi Fransızları kıskandıracak hazine gözlerinin önünde duruyordu.

Osmanlı yönetimi kazıları durdurur.

antik hazineler

Bu gürültü, kazıya son vermek isteyen Osmanlı hükümeti için bir bahane oldu. Layard bu işte Fransızların parmağı olduğundan şüphelendi. Kazıya birkaç adamla gizlice devam etti. Yepyeni bir şey keşfettiğini biliyordu ve sonunda British Museum ikna oldu ve ona ihtiyacı olan parayı verdi.

Bir yıl sonra büyük ölçekli kazı.

antik hazineler

Layard, kazıya başladıktan bir yıl sonra, elinde Türkçe izin belgesiyle, Nemrut’ta büyük ölçekli kazılar için start aldı. Neredeyse her gün yeni bir şeyler çıkarıyorlardı. Bir saraya benzeyen duvarlar kazındıkça ortaya yüzlerce kaymaktaşı heykeller çıkıyordu.

En büyük sorun.

antik hazineler

Layard’ın en büyük sorunu; bu hazineyi Londra’ya taşımaktı. Bir şekilde onları Londra’ya götürmeliydi.

Bir kağnı yaptı, halatlarla bağladığı bu heykelleri gösteren not defterleri bulunmaktadır. Daha sonra bu heykel nehre doğru sürüklenir, keresteden yapılan bir sal ve keçi derileriyle onu desteklediler ve İngilteye yolculuk başlamış oldu

İlk sergi ve kitap.

1848 Avrupa’da büyük devrimlerin yaşandığı yıl aynı zamanda Layard’ın keşfettiği Asur buluntularının, İngiltere’de ilk kez sergilendiği yıldır. Tam bir sansasyondu. Toplum tarafından göklere çıkarılmıştı. Bir kahraman olarak görülüyordu. Asur krallığı ve kalıntıları keşfediş serüvenini anlatan, çok satan bir de kitap yazdı.

Kalıntılar İncil’e ışık tutacaktı.

antik hazineler

Kalıntılar imparatorluğun ganimetiydi ama aslında olan bundan daha fazlasıydı; İncil’de geçen hikayelere ışık tutuyordu. Orada yazılanlar gerçek miydi yoksa basit birer hikayeden mi ibaretti? Halkın büyük ilgisiyle, British Museum, 2. Bir keşfe kaynak sağladı.

1849 yılında Layard, Dicle ırmağını geçerek, Fransızların az geçtiği bir höyükte kazılara başladı.

Derin tünellere açılan kapılar ve kanıtlar.

İçeri derin tüneller kazarak, İncil’de sözü edilen Asur başkenti Ninova’nın ipucu olacak, tartışmasız kanıta ulaştı. Yaklaşık 3 kilometre uzunluğunda, kaymak taşından yapılmış paneller, Asur krallığının kanlı fetihlerini gösteriyordu. Böylece Asur krallığının, kayıp tarihinin kapılarını aralayacak, devasa bir kütüphane keşfedildi.

Her şeyden önemlisi bu, İncil’de anlatılan; İsrailoğullarının Lakiş kuşatmasına ait kanlı bir kanıttı.

İstanbul büyükelçisi Layard.

İstanbul büyükelçisi ve parlamento üyesi olan Layard, başarılı bir kariyere sahipti. 1894 yılında öldüğünde, artık Ortadoğu unutulmuş bir köşe değildi.