Tılsım nedir? Kısaca elinde ya da evinde bulundurana kötü güçlere karşı koruma sağlayacağına inanılan bir nesnedir. Bu yazıda Antik zamanın bilhassa Mezopotamya civarında insanların tılsımlara olan ilgisi, evlerinde bulundurdukları tılsım çeşitlerinden bahsedecek ve bazı görsellerle yazımızı zenginleştireceğiz.
Akademik bir makaleden bazı bölümleri tercüme edilen yazımızda, o zamana ait koruyucu sözler, büyüler ve sihirli bitkilerle bezeli serüvenimiz başlasın😊
Tılsım nedir? Ev Tılsımları
Eski Mısır’da Mezopotamya’da ve Greko-Romen Dünyasında sihir-tıbbi maddeler büyülerle ele alınabilir, etkinleştirilebilir ve terapötik ve apotropaik uygulamalara dahil edilebilirdi.
Bir bitki ile büyülü sözleri arasındaki bu yakın ilişki, çeşitli kötülüklerden korunmak için kullanılan Asur ev tılsımlarında da bulunur.
Her ev tılsımı bir gövdeden (normal bir kil tablet) ve bir delikli çıkıntıdan oluşur. Tılsımı asmak için bu çıkıntının içinden bir ip geçiyordu. Gövde büyü sahibinin adı da dahil olmak üzere kısa bir büyü içerir.
Çıkıntı üzerinde ve/veya gövde üzerinde çapraz bir çizim (“büyülü diyagram”) vardır. İlginç bir şekilde, yeni keşfedilen kanıtlar – yani, bu muskaların kenarlarındaki delikler ve yarıklar – organik malzemenin bir zamanlar muska gövdesine yerleştirildiğini düşündürmektedir. Bu delikler ve yuvalar bu makalenin ana konusunu oluşturmaktadır.
Tılsım nedir?
ŞEKİL 1: Evlerde kullanılan muska
Tılsım nedir ? Bu Ev Muskaları Nerede Bulunurdu?
Bazı uzmanlar, evin kapısında tılsım şeklindeki tabletlerin bulunduğunu ileri sürerler. Diğer metinler, bu tür muskaların evin içinde sergilenmiş olabileceğini öne sürüyor:
Bu tabletin (ṭuppu) yerleştirildiği evin sakinlerine, Öfkeli Erra ve ‘’Yediler’’’in, veba kılıcı yaklaşmayacak, onlar güven içinde olacaklar.
Yediler: yer altı şeytanları Lilith ve Uruku’yla benzerlikleri ve işbirlikleri bulunur. Büyü törenlerinde kullanılan sihirli sözlerde, onlardan evleri tehdit eden, insanlardan nefret eden, onların etini yiyip, kanını içen ve kan içmekten vazgeçmeyen iblisler olarak bahsedilir.
bu Yediler ve Babil Vampirleri, Vampirliğin kökeni vs hakkında daha fazlası için linkimiz şudur: https://angelsdia.com/ilk-vampirler-babil-vampirleri/
Kan içicilere , kötü rüyalara karşı
Erra destanındaki bu pasaj, bir ev muskasına atıfta bulunur. Destanın en az beş el yazması ve özellikle beşinci tableti bu tür tılsımlar üzerine yazılmıştır. Böylece, ṭuppu “tablet” sözcüğü, muska şeklindeki bir tablet için bir adlandırma işlevi görmüştür. Ek olarak, ev muskalarındaki bazı büyüler Erra Destanı’nın ana kahramanlarına yönelikti.
Bazı ev tılsımlarının kötü rüyaları önlemesi gerektiği gerçeği ( bunların, Lamaštu tılsımlarının da sergilendiği yatak odasında (bīt erši) sergilenebileceğini düşündürmektedir.
Tabletin üstüne bir ay , hilal, bir yıldız, bir güneş diski çizersiniz. Üzerine “Kızgın(kötücül)Anu’nun Kızı” (eZZet mārat Anu)] sihrini yazdınız. Yatağın başına asıyorsunuz ve kötü ruhlar size yaklaşamıyor.
Bu talimatlar, bahsi geçen nesneleri tasvir eden Lamaštu muskalarına atıfta bulunmaktadır. Bu muskaların işlevi ev muskalarınınkine benzer olduğundan, ikincisinin, Lamaštu muskaları gibi yatak odasına yerleştirilmiş olması mümkündür. Bununla birlikte, belki yerel farklılıklara veya kişisel tercihlere göre farklı yerleşimler mümkündür.
Tılsım nedir ?
Bazı Büyüler Bitkilerin Gücünü Açığa Çıkarırdı.
Bazı ev tılsımlarının üzerine yazılan büyüler, bazı bitkilerin sihirli-tıbbi gücünü harekete geçirir. Bu büyülerin amacı, bu maddeleri kutsamak ve sihirli güçlerini uyandırarak “etkili kullanımlarını” sağlamaktı.
Bununla beraber sihirli-tıbbi bitkiye yönelik bir büyü var. Adı: maštakal:
Şöyle der: ‘’Büyücülüğü, büyüyü (ve) büyüyü (mupaššer kišpī ruḫê rusê) geri alan maštakal-, geri al (onları)!
Bu durumda metinsel kanıtlar bize bir bitkinin adını verir. Bununla birlikte, diğer büyüler, maštakal’ın hurma ağacının bīnu “ılgın” ve libbi gišimmari “dalı” ile birleştirilebileceğini göstermektedir.
Devam edelim, bir başka muska şöyledir:
maštakal bitkisini bīnu ile birleştirir. Şöyle der:
‘’ılgın (bīnu), [tanrıların kemiği, onu arındır! Kutsal güneş tanrısı [. . . onu temizle! [büyüleri, büyücülüğü ve kara büyüyü (mupaššer kišpī ruḫê rusê) geri alan (maštakal), bırakın onu!]
TarSuS Muska
Bu büyü, diğerleri ile metinsel benzerlikleri paylaşır. Ancak tipik bir bitki üçlüsünden bahseder:
bīnu, maštakal ve libbi gišimmari:
‘’Bīnu-ılgın onu arındırsın! Maštakal bitkisi onu temizlesin! libbi gišimmari ‘hurma ağacının dalı’ onu serbest bıraksın! (Goetze 1939: 12–14, no. 8 rev. 7–9)
‘’Büyü: “Üzerinize bastım, sizi içeri getiriyorum, O ta[marisk] (bīnu), 15’saf ağaç, çöğen (maštakal) (ve) da[te palmiyenin] (libbi) ‘dalı’ gisimmari)…
Ilgınına baktım – o (yani, kötülük) benim için geri çevrilsin !’’
Muskaların İçindeki delikler ve Bitkiler : libbi gišimmari, bīnu vemaštakal
Tılsım nedir?
Görünüşe göre, muskaların kenarlarındaki boş yuvalar ve delikler bir zamanlar zamanla ayrışmış malzeme içeriyordu. Ev muskaları, orada yaşayan insanların esenliğini ve korunmasını sağlamak için evlere asıldı.
Bu nedenle muskaların içindeki deliklerin muskaların koruyucu işlevine bağlı olması gerekir. Muskaların üzerinde sihirli-tıbbi bitkilerden bahsedildiği için, apotropaik bitkilerin bu tür ev tılsımlarına yerleştirildiğini ve daha sonra bu boş delikler ve yuvaları geride bırakarak çürüdüklerini önermek mantıklıdır.
Bu nedenle, maštakal, bīnu ve muhtemelen libbi gišimmari bir ev muskasının kenarlarına yerleştirilmiş ve harekete geçirici büyüleriyle birlikte sergilenmiş olmalıdır.
Ev muskalarındaki yuvalar ve delikler, yerleştirilen bitkilerin farklı konfigürasyonlarını önermektedir. Aynı şekilde, bazı büyüler sadece maštakal‘dan bahsederken, diğerleri bīnu‘yu ekler ve daha fazla büyü, maštakal, bīnu ve libbi gišimmari üçlüsünden bahseder.
Libbi gišimmari:
Phoenix dactylifera adlı hurma ağacının bir parçasıdır. “GIŠ.ŠÀ.GIŠIMMAR, şeytan çıkarma ayinlerinde oldukça yaygındır, bazen tıbbi reçetelerle sınırlanır.
bīnu, maštakal, ARZallu vb.’nin yanında, günümüzde büyülü anlamda temizleme gücü için kullanılan bitkilerden biri olarak karşımıza çıkmaktadır”
Phoenix dactylifera
Binu.
Bīnu’nun ılgın ile özdeşleştirilmesi, esas olarak Yahudi-Aramice ve Süryanice bīnā “ılgın” etimolojisine dayanır ve geniş çapta kabul görmüştür. Yine de, Irak’ta çeşitli ılgın türleri olduğu için hangi ılgın türünün kastedildiği belirsizliğini koruyor.
Ancak hepsinin yuvarlak dallarda minik yaprakları vardır ve genellikle aşağı yukarı aynı görünürler. Bu nedenle, Mezopotamya’daki tüm ılgın türlerinin bīnu olarak adlandırılabileceğini düşünüyorum. Habitattaki farklılıklar nedeniyle bazıları bir çalıya, hatta bir ağaca dönüşebilir. ılgınların küçük yuvarlak dalları vardır. Ev muskalarındaki yuvarlak deliklerin kaynağı bunlar olabilir. Gerçekten de ılgın dallarının çapı deliklere tekabül eder ve bīnu kesinlikle delikleri ve yuvaları gösterir.
“ılgın” Binu
Mastakal
Muskaların çoğu, adı yaygın olarak ” Sabunotu” (Saponaria officinalis) olarak çevrilen maštakal bitkisine doğrudan atıfta bulunur veya onu ima eder. Ancak bu kesin olmaktan uzaktır.
Etimolojinin burada hiçbir faydası yok gibi görünüyor. Ne isim ne de eski metinler maštakal‘ın arınma için kullanılmasından başka bir şeye işaret ediyor gibi görünmüyor. Thompson’a göre (1949: 39–46), maštakal bir “yıkama , temizleme bitkisiydi” ve bu tür bitkiler Irak’ın kırsal nüfusu arasında yaygın olarak kullanılıyordu.
” Sabunotu” (Saponaria officinalis)
Bununla birlikte, “yıkama faliyeti” için sabun otundan çok daha iyi bir aday vardır.
Çeşitli Salsola türleri de yıkama amaçlı olarak kullanılmaktadır ve bunlar Irak’ta daha soğuk bir iklimi tercih eden sabun otundan daha fazla bulunur. Salsola türlerinin deliklere de sığabilecek küçük dalları vardır.
Kaynak: Studies in Mesopotamian Exorcistic Lore. Strahil V. Panayotov (Berlin)
Tılsım nedir? Antik Zamanın Ev Tipi Muskaları, Sihirli-Tıbbi Bitkiler ve Büyüler başlıklı yazımız hoşunuza gittiyse Blog sayfamızın sağ üst köşesinde ETİKETLER ya da KATEGORİLER bölümünden benzer veya farklı konulara da bakabilirsiniz. SEARCH kısmında aradığınız terimi yazıp istediğiniz konuya da ulaşabilirsiniz.
Mitoloji, Tarih , Gerilim ve Polisiye Sevenler:
Korkunç cinayetlerin, olay yerinde çivi yazıları ve tekinsiz nesnelerin arasında çaresiz bir kadın polis yepyeni bir kavramla tanışacak: Babil Büyüleri.
Polisiye, gerilim, mitoloji seviyorsanız. Melekler, büyüler, kadim tarikatlar ve benzeri konular ilginizi çekiyorsa, başı sonu belli hikayelerden sıkıldıysanız. Kafası çok değişik bir roman sizleri bekliyor; Büyü -Zaman konusuna çok farklı yaklaşılan, Zaman ve büyüyü derinlemesine bir kurgu roman çerçevesinde anlatan kitabımın linki : https://angelsdia.com/surpriz-sonlu-kitaplar-melek-gunlukleri-1-babil-buyusu/
Youtube kanalımda ilginizi çekebilecek videolar bulabilirsiniz. Aşağıdaki linke tıklayarak kanalımdaki içeriklere ulaşabilirsiniz.
https://www.youtube.com/channel/UCY2ps_mnNqfVtZ83jyGnXSQ
